Oni uzas nombroj por montri nombron aŭ kiomon, ordon, horon ktp. kiel en E-o. En la finna ĉiuj nombrovortoj apartenas al nominoj, kiu signifas, ke ili fleksas per kazoj.
sur ĉi tiu paĝo
Kvantaj nombrovortoj
La kvantaj nombrovortoj aŭ kardinalaj nombroj montras nombron, kiomon aŭ kvanton.
norma lingvo | parolata lingvo | ||
0 | nol/la | nol | |
1 | yk/si | yks | |
2 | kak/si | kaks | |
3 | kol/me | kol | |
4 | nel/jä | nel | |
5 | vii/si | viis | |
6 | kuu/si | kuus | |
7 | seit/se/män | seite | |
8 | kah/dek/san | kasi, kaheksa | |
9 | yh/dek/sän | ysi, yheksä | |
10 | kym/me/nen | kymne | |
11 | yk/si | yks | |
12 | kak/si | kaks | |
13 | kol/me | kol | |
14 | nel/jä | nel | |
15 | vii/si | viis | |
16 | kuu/si | kuus | |
17 | seit/se/män | seit | |
18 | kah/den/san | kaheksa | |
19 | yh/dek/sän | yheksä | |
20 | kak/si | kaks | |
21 | kak/si | kaks | |
22 | kak/si | kaks | |
30 | kol/me | kol | |
40 | nel/jä | nel | |
50 | vii/si | viis | |
60 | kuu/si | kuus | |
70 | seit/se/män | seis | |
80 | kah/dek/san | kaheksa | |
90 | yh/dek/sän | yheksä | |
99 | yh/dek/sän | yheksä | |
100 | sa/ta | sata | |
101 | sa/ta | sata | |
999 | yh/dek/sän | yheksä | |
1000 aŭ 1 000 aŭ 1,000⁴ | tu/hat | tuhat, tonni | |
1111 aŭ 1 111 aŭ 1,111⁴ | tu/hat sa/ta | tuhatsatayks | |
10 000 aŭ 10,000⁴ | kym/me/nen | kymppi | |
100 000 aŭ 100,000⁴ | sa/ta | sata | |
1 000 000 aŭ 1,000,000⁴ | mil/joo/na⁵ | miljoona, milli | |
1 000 000 000 aŭ 1,000,000,000⁴ | mil/jar/di⁵ | miljardi |
¹: La finaĵo -toista en nombroj 11–19 indikas, ke temas pri dua deko, kp. kun -teen en la angla.
²: Formoj ysiysi
³: Oni grupigas nombroj per mil, kiam oni skribas per vortoj.
⁴: Oni grupigas nombroj per mil, kiam oni skribas per ciferoj, uzante spaceton aŭ komon kiel mildisigilon. Komo estas kutima nur en oficialaj dokumentoj kaj en kontado, spaceto alie. Nombroj malpli ol dek mil oni ofte neoficiale skribas sen spaceto aŭ komo.
⁵: Oni ofte mallongigas vorton milj. resp. mrd., (notu punktoj en la fino), ekz. Uusi tie maksaa 100 milj. : La nova vojo kostas 100 milionojn.
Ene de kuranta teksto oni skribas per literoj nur ĝis dek (nolla…kymmenen) kaj ekzakte cent (sata), mil (tuhat), miliono (miljoona) kaj miliardo (miljardi). La restajn oni skribas per ciferoj kiel ankaŭ plurajn tempajn esprimojn.
Kiom da…?
Oni demandas “kiom da…” per kuin/ka mon/ta…
- kvin eŭroj : viisi euroa, viis euroo
- unu libro : yksi kirja, yks kirja
- du homoj : kaksi ihmistä, kaks ihmist
- naŭ skribiloj⁶: yhdeksän kynää, yheksä kynää
⁶: En pluraj okazoj en la finna oni uzas vortojn, kiuj ne strikte specifas, kia iu estas. Se oni devas precizigi, oni konstruas kunmetitan vorton per almeti difinilon al la vorto. Ekz. kynä : skribilo, muste/kynä : lit. inko/skribilo, t.e. plumo, lyijy/kynä : lit. plumbo/skribilo, t.e. krajono. En praktiko la kunteksto specifas aŭ estas subkomprenita, pri kia objekto temas. Ĉi tial la E-a uzo de tute apartaj vortoj (skribilo, plumo kaj krajono) por “baze sama afero” sentas stranga kaj tute sennecesa.
La mezurunuo post iu nombra esprimo estas en singulara nominativo nur por unu unuo: yksi euro, yksi metri. Por ĉiuj aliaj unuoj oni ĉiam uzas singularan partitivon: kaksi euroa, ne kaksi euroja; kolme metriä, ne kolme metrejä; kaksi ihmistä, ne kaksi ihmisiä. La kialo por ĉi tiu komence ŝajna erara uzo de la singulara formo estas, ke la nombra vorto mem (ekz. kaksi supre), kiu ankaŭ estas nomino, estas en singularo. Se oni diras kaksia euroja : (erare) du-jn eŭrojn, estas subkomprenita, ke temas pri 2-eŭraj moneroj inter amaso de moneroj.
Kio kostas…?
Oni demandas “kio kostas…” per kuin/ka pal/jon mak/saa…
- Pano kostas du eŭrojn : Leipä maksaa kaksi euroa.
- Fromaĝo kostas 4,50 €⁷ : Oni diras: Juusto maksaa neljä euroa viisikymmentä senttiä aŭ Juusto maksaa neljä viisikymmentä, ĉar oni ofte forlasas monunuoj, kiam prezo enhavas centojn. Oni skribas Juusto maksaa 4,50.
- Poloa ĉemizo kostas 19,99 €: Laŭ la norma lingvo oni diras Poolopaita maksaa yhdensäntoista euroa yhdeksänkymmentäyhdeksän senttiä, sen multaj diras nur Poolopaita maksaa yhdeksätoist ysiysi. Oni skribas Poolopaita maksaa 19,99.
⁷: En prezaj etikedoj kaj en similaj oni uzas la signon € sammaniere kiel aliaj mezurunuoj, poste kun spaceto. En teksto oni prefere skribas per la vorto eŭro aŭ forlasas ĝin. La centsigno ¢ estas praktike nekonata.